Een kleine twintig jaar geleden ontdekte ik Marianne Werefkin (1860-1938) en startte mijn onderzoek naar “deze intelligente, briljant begaafde vrouw” zoals Alexej Jawlensky (1864-1941) haar in 1937 omschreef. Hoe meer ik over haar te weten kwam, hoe meer ik besefte dat de kunstgeschiedenis zoals ik die uitgereikt had gekregen aan de universiteit (en nog steeds door veel kunsthistorici, musea en de kunsthandel wordt uitgedragen) slechts een flauw aftreksel is van een veel omvangrijker geheel. Destijds in 2004 stond mijn besluit al vast, als aanvulling op de his story of art zou ik een her story of art schrijven zodat er een begin gemaakt kon worden met The Story of Art (his & her story). Mijn boek verscheen in 2012 en een jaar eerder schreef ik een artikel over De Amazones van Der Blaue Reiter waarbij ik Marianne Werefkin als eerste besprak, klik hier om het artikel te lezen.

In september 2014 vond in Bremen een internationale conferentie plaats “Crossing Borders: Marianne Werefkin and the Cosmopolitan Women Artists in Her Circle,” in het kader van de tentoonstelling Marianne Werefkin: Vom Blauen Reiter zum Großen Bären in het Paula Modersohn-Becker Museum te Bremen. Uiteraard ben ik naar Duitsland gegaan om deze conferentie bij te wonen en constateerde tot mijn verbazing (en teleurstelling) dat ik de enige uit Nederland was. Hoe is het mogelijk dat niemand belangstelling heeft voor deze vrouw die met recht een pionier van het expressionisme genoemd kan worden! In de jaren daarna heb ik haar verhaal meermaals uitgedragen en menig tentoonstelling in het buitenland bezocht. 

Nu, tien jaar na de conferentie, is er eindelijk een tentoonstelling in Nederland want Museum de Fundatie in Zwolle toont (in samenwerking met Museo Comunale d’Arte Moderna in Ascona) van 5 oktober 2024 tot en met 16 maart 2025 ruim zeventig werken van Marianne Werefkin en noemt haar met recht de Pionier van het Expressionisme. De Fundatie heeft niet alleen als enige museum in Nederland een werk van Werefkin in de collectie, ze zijn ook de eerste die een tentoonstelling over haar organiseren en een uitgebreide Nederlandstalige catalogus uitbrengen. Deze tentoonstelling is volledig te danken aan Beatrice von Bornmann (Berlijn, 1968) die sinds januari 2023 de nieuwe directeur is van De Fundatie. Toen zij in de vaste collectie van het museum een Werefkin ontdekte, was dat het startsein om een expositie te organiseren waarbij ze zelf ook curator is. Haar woorden: “Marianne von Werefkin heeft een buitengewoon interessant oeuvre en fascinerend levensverhaal. Haar werk is buiten Duitstalig gebied nauwelijks bekend omdat het door zo weinig musea is verzameld, terwijl zij haar tijd met sprongen vooruit was. Van de kunstenaars rondom Der Blaue Reiter was zij de eerste die – naar het voorbeeld van Munch en de Franse Nabis en fauves – met intense kleurvlakken en vlakke vormen experimenteerde. Haar grote belang wordt pas de laatste jaren echt erkend. Vrouwelijke schilders werden lange tijd onderschat en zijzelf droeg daar ook aan bij door de carrière van haar partner Jawlensky jarenlang op allerlei manieren te ondersteunen. We kijken ernaar uit om deze kunstenaar bij het Nederlandse publiek te introduceren en haar werk het podium te geven dat het verdient. Het is echt uitzonderlijk dat wij zoveel werk van haar kunnen tonen, ze schilderde bijna alleen met tempera en haar werken zijn daardoor erg kwetsbaar.”

Deze meest complete online lezing over Marianne Werefkin, pionier van het expressionisme heeft plaatsgevonden op woensdagavond 23 oktober 2024, live via ons webinarsysteem. De opname van ruim 3,5 uur staat met allerlei aanvullingen in de besloten online leeromgeving van de Kunstgeschiedenis Academie en kan on-demand bekeken worden.

Online lezing: Marianne Werefkin, Pionier van het Expressionisme     on-demand

Aanleiding voor de lezing is de eerste tentoonstelling van deze geniale kunstenares op Nederlandse bodem die is samengesteld door Beatrice von Bornmann (directrice Museum de Fundatie) wiens mening ik deel: “misschien waren Jawlensky, Kandinsky, Marc en zelfs Münter niet geworden wie ze zijn zonder de invloed van Werefkin!” Wees welkom bij mijn verhaal over Marianne Werefkin waarvan ik durf te stellen dat het een mooie aanvulling en verdieping is op de tentoonstelling die je niet snel bij een ander zult krijgen.

Karin Haanappel
#kunstmaaktgelukkig

Datum: on-demand beschikbaar (livesessie was 23 oktober 2024).
Je hebt een maand toegang tot de opname van de lezing en alle aanvullingen (waaronder een lezing over Alexej Jawlensky uit 2018).
Lezing door: Karin Haanappel
Duur: ruim. 3,5 uur
Prijs: € 35,00 p/p voor de online lezing. 
Deelname is persoonlijk en niet overdraagbaar. No refunds. 

Heb je vragen? Stuur een e-mail naar teamkarinhaanappel@gmail.com en je krijgt zo snel mogelijk antwoord!

Op al onze activiteiten, zowel betaald als gratis, zijn onze Algemene Voorwaarden van toepassing (zie de link onderaan deze pagina).

Enkele reacties van deelnemers aan deze lezing

Wat een sterke vrouw. Prachtige schilderijen. Dank je wel Karin dat je zoveel over haar weet te vertellen en dit met ons deelt. Ik vergeet haar niet meer en zal haar verhaal ook verder vertellen.

Wat een avond, wat een verhaal, wat een schilderijen, wat een ongelooflijk krachtige vrouw! Dank, dank en nu naar Zwolle …

Wat een fantastisch mens, heerlijk om hier kennis mee te maken. dank je wel Karin.

Echt Karin, wat een geweldige lezing! Ik heb je al eerder over haar horen spreken, maar toch weer nieuwe dingen gehoord. En Marianne Werefkin verveelt nooit, net als jij nooit verveelt.

Jouw kennis Karin overstijgt die van menig andere kunsthistoricus! Deze lezing is echt een must-see voor iedereen.

Karin bedankt, wat een fantastische lezing over een fantastische vrouw. Ik ga nu meteen mijn kaartje voor de tentoonstelling in Zwolle bestellen.

© Kunstgeschiedenis Academie | Kunsthistorica Karin Haanappel | All Rights Reserved

Op alle diensten & producten zijn onze algemene voorwaarden & privacy verklaring van toepassing